Określenie „otyłość sarkopeniczna” może brzmieć obco, ale w rzeczywistości jest to choroba bardzo często spotykana u osób starszych. Składają się na nią dwa elementy: zwiększenie ilości tkanki tłuszczowej oraz utrata masy mięśniowej, przez co senior traci siły i staje się coraz mniej sprawny. Chociaż jest to związane z naturalnymi procesami starzenia, otyłości sarkopenicznej zdecydowanie warto starać się zapobiegać.
Przyczyny otyłości sarkopenicznej
Zwiększanie ilości tkanki tłuszczowej jest powiązane z naturalnymi procesami starzenia – w największym stopniu pojawia się między 60. a 75. rokiem życia. Ilość mięśni zaczyna z kolei spadać już ok. 40. roku życia. Z czasem zmienia się więc skład ciała: tłuszcz zaczyna stanowić coraz większą część naszej wagi.
Chociaż starzenia nie jesteśmy w stanie uniknąć, brak aktywności fizycznej zdecydowanie przyspiesza ten proces. Brak ruchu sprawia, że masa mięśniowa coraz szybciej się zmniejsza, a zaczyna przybywać tkanki tłuszczowej, co w połączeniu ze zbyt dużą liczbą kalorii i niepełnowartościową dietą prowadzi do otyłości. Zachęcanie seniora do regularnej aktywności fizycznej jest więc jednym z ważnych zadań opiekunki w Niemczech. Oferty pracy oczywiście dotyczą podopiecznych o różnym stopniu sprawności i samodzielności. O ile tylko nie mamy do czynienia z osobą leżącą, warto jednak zachęcać nawet do krótkich spacerów czy wykonywania prostych czynności domowych.
Do otyłości sarkopenicznej przyczyniają się też zmiany hormonalne, które pojawiają się, gdy rośnie ilość tkanki tłuszczowej. Zmniejsza się wydzielanie hormonu wzrostu i testosteronu, a naturalne procesy starzenia jeszcze bardziej to potęgują, przez co zmniejsza się masa mięśniowa.
Czym skutkuje otyłość sarkopeniczna?
Otyłość sarkopeniczna ma dla seniora szereg nieprzyjemnych konsekwencji, do których należą:
- coraz mniejsza sprawność i samodzielność,
- większe ryzyko upadków i złamań,
- zmniejszona wydolność płuc,
- większe ryzyko chorób układu krążenia.
Otyłość sarkopeniczna często wiąże się też z tzw. zespołem metabolicznym, czyli zbiorem nieprawidłowości, do których należą insulinooporność, nadciśnienie tętnicze oraz zbyt wysokie stężenie cholesterolu i triglicerydów. Może to skutkować cukrzycą, miażdżycą czy nadciśnieniem tętniczym – chorobami często spotykanymi u seniorów.
Jak opiekunka może pomagać w leczeniu otyłości?
Senior chorujący na otyłość powinien znajdować się pod opieką lekarza i mieć na bieżąco przeprowadzane badania krwi, ze względu na ryzyko zespołu metabolicznego. Konieczność współpracy z personelem medycznym sprawia, że opiekunka osób starszych w Niemczech bez znajomości języka ma przed sobą bardzo trudne zadanie – przed wyjazdem zdecydowanie polecamy nauczyć się niemieckiego w stopniu przynajmniej komunikatywnym.
Zadaniem opiekunki jest jednak przede wszystkim pomoc w codziennych czynnościach, dlatego powinna zadbać również o odpowiednią dietę seniora. Osoba starsza potrzebuje mniej kalorii niż w młodości, ale często trudno jej zmienić ukształtowane przed laty nawyki. Dobrym rozwiązaniem będzie więc podawanie posiłków dużych objętościowo, ale niskokalorycznych. Najlepszym wyborem są oczywiście duże ilości warzyw i owoców, a do minimum powinno ograniczyć się słodycze i wysokoprzetworzoną żywność, czyli gotowe dania. Jeżeli chodzi o składniki odżywcze, najważniejsze jest białko, o którym powinny pamiętać nie tylko osoby ćwiczące na siłowni. Odpowiednia zawartość białka w diecie pozwala spowolnić proces utraty masy mięśniowej. Warto więc regularnie podawać seniorowi drób, wołowinę, cielęcinę czy królika. Dobrym źródłem białka są też rośliny strączkowe, ale warto pamiętać, że mogą mieć właściwości wzdymające, zwłaszcza u starszych osób, u których układ pokarmowy nie funkcjonuje tak sprawnie, jak w młodości.
Zadaniem opiekunki jest przede wszystkim wykształcenie codziennej rutyny, która będzie pozytywnie wpływać na zdrowie seniora. Bardzo ważna jest tutaj dobra komunikacja, dlatego opiekunki bez znajomości języka mają trudności z wywiązywaniem się ze swoich obowiązków. Jeżeli chcesz zacząć wyjeżdżać do pracy w opiece w Niemczech, warto nauczyć się niemieckiego przynajmniej w stopniu komunikatywnym.
